KMT 2021 nr 2 Pobierz PDF

Justyna Krauze-Pierz,

Polki z wyboru – rzecz o tożsamości niemieckich i austriackich żon polskich ziemian z perspektywy narracji biograficznych

Źródło: Justyna Krauze-Pierz, Polki z wyboru – rzecz o tożsamości niemieckich i austriackich żon polskich ziemian z perspektywy narracji biograficznych, "Kultura - Media - Teologia", 2021( 45) nr 2, s. 166-182.

DOI: 10.21697/kmt.45.8

Tematem artykułu jest tożsamość pochodzących z niemieckojęzycznego kręgu kulturowego żon polskich ziemian. Zagadnienie omówione zostaje na podstawie wybranych narracji biograficznych, przy czym pod pojęciem tym należy rozumieć autobiografie (Matylda z Windisch-Graetzów Sapieżyna: My i nasze Siedliska. Kraków 2003), jak i relacje dzieci omawianych kobiet (Maria Czapska: Europa w rodzinie. Czas odmieniony. Kraków 2014 oraz Zygmunt Szmeja: Medycyno, moja miłości. Poznań 2012). Analiza wybranych narracji biograficznych pokazuje, że tak ważny dla ziemiaństwa element tożsamościowy, jakim jest poczucie zakorzenienia, kształtuje się także u żon polskich ziemian niemieckiego lub austriackiego pochodzenia. W rodzinach ziemiańskich bardzo ważnym wyznacznikiem ciągłości tożsamości jest pamięć rodzinnych gniazd. A zatem dom – dwór ziemianina, do którego wprowadza on żonę cudzoziemkę jest tym elementem, wokół którego ogniskuje się tożsamość ziemiańska, a wraz z nią przywiązanie do polskości. O zakorzenieniu Polek z wyboru w ziemiańskim dworze i polskiej tożsamości świadczy z jednej strony ich pamięć indywidualna stanowiąca część pamięci zbiorowej polskiego ziemiaństwa (Maurice Halbwachs), a z drugiej strony patriotyczna postawa omawianych kobiet w okresie ostatniej wojny światowej i w czasach powojennych.

O autorach

Justyna Krauze-Pierz

ORCID: 0000-0002-8693-1468